پتاسیم به لحاظ فراوانی در بدن انسان، سومین ماده معدنی است. تنظیم جریانات بدن، ارسال سیگنال‌های عصبی و تنظیم انقباض عضلات از جمله کارهای این ماده معدنی است. به طور تقریبی ۹۸ درصد پتاسیم بدن در سلول‌ها قرار گرفته‌اند. ۸۰ درصد از آن در سلول‌های عضلانی و ۲۰ درصد دیگر در استخوان‌ها، کبد و گلبول‌های قرمز وجود دارد.
پتاسیم الکترولیت اصلی جریان درون سلولی است و مقدار آب داخل سلول‌ها را مشخص می‌کند. در طرف دیگر، سدیم الکترولیت اصلی جریان برون سلولی است که مقدار آب خارج سلول‌ها را مشخص می‌کند. یکی از راه‌هایی که پتاسیم در رسانش پیام‌های عصبی و انقباضات عضله دخالت دارد نقشی است که در پمپاژ سدیم–پتاسیم بازی می‌کند.
این پمپاژی است که به تنظیم تعادل مایعات، جذب مواد مغذی در سلول‌ها و حفظ تفاوت الکتریکی در سلول‌ها که به سلول‌های عصبی امکان انقابض میدهد کمک می‌کند.
پمپاژ سدیم–پتاسیم تضمین می‌کند که پتاسیم بیشتری در داخل سلول ذخیره شده و سدیم بیشتری در بیرون سلول انباشته شده است. پمپاژ سدیم–پتاسیم آنقدر فعال است که عامل تقریبا یک سوم مصرف انرژی در زمان استراحت به شمار می‌رود.
تعریق زیاد در هوای گرم طی فعالیت های شدید جسمانی به کاهش مقداری از املاح معدنی و الکترولیت های بدن به ویژه کلر، سدیم و پتاسیم می انجامد. لذا ورزشکاران این رشته ها باید آب کافی همراه با مقدار کمی نمک 2 تا 3 گرم در لیتر بنوشند ( به ازای هر لیتر آب دفعی، معادل نیم تا یک گرم نمک از بدن دفع می شود ).
دفع سدیم بر کاهش پتاسیم از بدن تاثیر می گذارد. لذا، هر قدر فعالیت در شرایط بالا ادامه یابد، سدیم بیشتری دفع و پتاسیم بیشتری نیز از فضای داخل سلولی به خارج سلول منتقل و دفع می شود.
منابع غذایی
این ماده حیاتی در غذاهای سبوس دار و تصفیه نشده یافت می‌شود. برخی از منابع عالی آن شامل سبزیجاتی با برگ سبز، آووکادو، برگه زردآلو، سیب زمینی پخته، آلو خشک، طالبی، موز، اسفناج و حبوبات است.
مصرف مقدار مناسب آن از طریق منابع غذایی می تواند به بهبود تراکم استخوان و کاهش خطر پوکی استخوان و شکستگی در ورزشکاران کمک کند.
عوارض کمبود پتاسیم چیست؟
کمبود شدید آن خطرناک است. پایین بودن بیش از حد آن می‌تواند موجب بی‌نظمی ضربان قلب ِ منتهی به مرگ شود. کمبود پتاسیم می‌تواند نارسایی قلبی نیز ایجاد کند، یعنی عضله‌ی قلب ضعیف شده و مایعات در ریه‌ها و بافت بدن تجمع می‌کنند.
اما این حالت مربوط به کمبود شدید است که معمولا زمانی روی میدهد که افراد داروی مدری مصرف می‌کنند که پتاسیم را کاهش میدهد یا دچار بیماری‌هایی مانند بولیمیا هستند که در اثر استفراغ‌های مکرر، پتاسیم بدن از دست می‌رود. اسهال مداوم هم می‌تواند منابع پتاسیم را تا حدی کاهش بدهد که مشکلاتی را برای سلامتی ایجاد می کند.
